SZARPLANINAC
Wzorzec znowelizowany, nr rejestru FCI 41 a z 24. XI. 1970 r.
Owczarek jugosłowiański szarplaninac hodowany był od niepamiętnych czasów w regionach gór południowo-wschodniej Jugosławii. Dziś jednakże hodowany jest tam w całym kraju; początkowo nosił nazwę ilirski ovcar. Przypuszczalnie przybył z Azji do Europy w czasach przedhistorycznej wędrówki ludów. Pierwotny typ zachował się w regionach ekstensywnej hodowli bydła jako stróż i obrońca stada przed drapieżnikami.
Wrażenie ogólne i charakter. Pies o silnym kośćcu, powyżej średniego wzrostu, proporcjonalnie zbudowany. Wrażenie mocnej budowy powiększa jeszcze obfita szata. Temperament spokojny, dobry charakter, dzielny obrońca, lecz nie kąśliwy. Oddany swemu panu i nie przekupny.
Głowa. Głowa we właściwej proporcji do całości. Długość jej wynosi około 25 cm, co stanowi 40% wysokości w kłębie. Część mózgowiowa nieco dłuższa niż kufa (u suk kufa nieco dłuższa). Pokrywa czaszki lekko wysklepiona. Grzbiet nosa prosty. Linie profilu zbieżne. Część mózgowiowa pojemna, z lekko zaznaczoną bruzdą. Oglądana z boku i z góry — lekko wysklepiona, lecz nie wypukła. Krawędź czołowa ledwie zaznaczona. Kufa krótsza od części mózgowiowej, silna i głęboka i u nasady, zwęża się stopniowo i łagodnie. Nos duży i czarny. Wargi średnio grube i obwisłe, górna zachodzi lekko na dolną, kąciki zwarte. Uzębienie kompletne, zgryz nożycowy. Oczy kształtu migdałowego, niezbyt duże ani wklęsłe. Ciemno- lub jasnokasztanowe, o wyrazie spokojnym, lecz przenikliwym, nigdy lękliwym. Powieki i błony śluzowe widoczne, ciemno pigmentowane. Uszy osadzone na wysokości linii poprowadzonej przez koniec nosa i wewnętrzny kącik oka lub nieco poniżej tej linii. Obwisłe, opadające płasko na policzki, w kształcie „V”, średniej długości, jeśli je lekko naciągnąć — dochodzą do wewnętrznego kącika oka. Okryte krótkim i gęstym włosem.
Szyja. Górna jej linia lekko wygięta lub prosta, dolna prosta. Średniej długości ,lecz wskutek długiej i gęstej sierści wydaje się krótsza. Szeroka, głęboka i muskularna, dobrze związana z głową i tułowiem, bez zaznaczonego przejścia. Lekko wzniesiona ponad linię grzbietu. Skóra napięta i bez fałd. Włos obfity, długi i szorstki tworzy u nasady głowy wyraźnie zaznaczony kołnierz, co pozornie zwiększa szerokość i głębokość tej partii głowy.
Tułów. Linia grzbietu pozioma lub lekko opadająca ku tyłowi. U psów wychowywanych w górach tolerowana jest większa wysokość w zadzie niż w kłębie, co jednakże nie jest pożądane. Długość tułowia nieco większa niż wysokość w kłębie. Kłąb lekko zaznaczony i silny, miejsce połączenia z szyją mało widoczne. Klatka piersiowa głęboka, dochodząca do łokcia, średniej długości. Pierś szeroka i muskularna. Obwód klatki piersiowej o co najmniej 20% większy niż wysokość w kłębie. Grzbiet prosty i szeroki, niezbyt długi. Partia lędźwiowa raczej krótka, szeroka i muskularna. Zad średniej długości. Brzuch podkasany i muskularny. Dolna jego linia wznosi się łagodnie ku tyłowi. Słabizny dość krótkie, z zaznaczoną wklęsłością.
Kończyny przednie. Ustawione pionowo, proporcjonalne do tułowia. Łokcie na wysokości równej 55% wysokości w kłębie. Łopatki dość długie i szerokie, silnie osadzone na tułowiu. Nieco skośne, ustawione do poziomu pod kątem 65°. Ramię jest ustawione bardziej ukośnie, pod kątem 55° do poziomu. Kąt stawu łokciowego 145°. Łokieć dobrze osadzony, bardzo mało odstawiony od żeber. Przedramię ustawione pionowo, o silnym kośćcu i umięśnieniu, długie, ozdobione piórem. Nadgarstek silny, gruby i lekko zaznaczony. Śródręcze lekko ukośne, szerokie i silne. Łapy owalne, palce wysklepione i zwarte. Pazury czarne. Opuszki podeszwowe silne, lecz elastyczne, czarne.